Feitelijk samenwonen

Wat is feitelijk samenwonen?

Feitelijk samenwonen wordt gedefinieerd als een situatie waarin twee personen duurzaam en ongehuwd samenleven, een gemeenschappelijke huishouding voeren en elkaar wederzijds ondersteunen. Anders dan bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap, is er geen formele juridische overeenkomst tussen de partners. Wanneer je feitelijk gaat samenwonen, verander je simpelweg jouw domicilie bij de gemeente.
 

Wie kan feitelijk samenwonen?

Feitelijk samenwonen kan vanaf de leeftijd van 18 jaar. Zowel partners, vrienden als familieleden kunnen feitelijk samenwonen. Met andere woorden, je kan gerust met uw broer/zus of tante/nonkel feitelijk samenwonen.

Gevolgen van feitelijk samenwonen

Feitelijk samenwonen heeft gevolgen voor vermogensrechtelijke regelingen tot erfrechtelijke aspecten, we spitten zoveel mogelijk rechten en plichten van feitelijk samenwonen hieronder uit zodat jij weet hoe deze invloed hebben op jouw relatie en toekomstplannen.

Vermogensrechtelijke aspecten

Bij feitelijk samenwonen blijven beide partners juridisch gezien financieel onafhankelijk. Er is geen automatische vermogensrechtelijke regeling zoals bij gehuwden of geregistreerde partners. Dit betekent dat bezittingen en schulden van beide partners gescheiden blijven.
 

Situatie 1: Het goed is eigendom van één partner

Het is zo dat elke partner in principe het exclusieve eigendomsrecht over de goederen die hij/ zij voor het samenwonen reeds bezat, of de goederen die hij/ zij tijdens het samenwonen heeft gekregen, behoudt.

Let wel, wanneer wordt beweerd dat een bepaalde zaak tot jouw eigendom behoort, dan zal je dit moeten bewijzen. Dergelijk bewijs kan bijvoorbeeld met een factuur geleverd worden.

Degene die de roerende/ onroerende goederen in eigen naam heeft gekocht, wordt geacht eigenaar te zijn, ongeacht de oorsprong van het geld.
 

Situatie 2: Het goed is eigendom van beide partners

Indien geen enkele partner het exclusieve eigendomsrecht van een bepaald goed kan bewijzen, wordt dit goed geacht in onverdeeldheid te zijn. Na het beëindigen van de feitelijke samenwoning, zullen deze goederen in gelijke helften verdeeld worden.
 

Erfrecht feitelijk samenwonenden

In tegenstelling tot gehuwden of geregistreerde partners hebben samenwonende partners geen automatisch erfrecht op elkaars nalatenschap. Als één van de partners komt te overlijden zonder een testament achter te laten, erft de andere partner dus niet automatisch.
 

Lasten van huishouding

In principe kunnen schuldeisers van de ene partner de andere partner niet aanspreken tot betaling van een schuld. Daarentegen kunnen de schuldeisers van beide partners iedere partner slechts voor zijn/haar deel aanspreken.

Huurcontract gezinswoning

Wanneer het huurcontract door beide feitelijke samenwonende partners werd ondertekend, dan dient elke huurder slechts zijn/haar helft van de huurprijs te betalen, tenzij anders overeengekomen.

Bovendien kan het verblijf van elke partner slechts beëindigd worden mits het toestaan van een redelijke termijn. In de huurovereenkomst staat vaak een clausule die de samenhuurders hoofdelijk en ondeelbaar aansprakelijk maakt.

Als één van de huurders zijn deel niet betaalt dan kan de verhuurder de andere huurder hiervoor aanspreken.

Een huurovereenkomst kan slechts opgezegd worden als alle huurders dit doen. Als één van de huurders vertrekt betekent dit niet automatisch het einde van de huurovereenkomst.

Beslaglegging op goederen

De schuldeisers van één van de partners kan verhaal uitoefenen op zijn/haar eigen goederen én op zijn/haar aandeel in de gemeenschappelijke goederen.

Echter, wanneer het een schuld betreft van beide partners, kunnen de schuldeisers beslag leggen op zowel de goederen van elke partner als op de gemeenschappelijke goederen.

Feitelijk samenwonen beëindigen

Wanneer men de beslissing neemt om uit elkaar te gaan en feitelijk samenwonen te beëindigen, zijn er verschillende juridische en praktische overwegingen om rekening mee te houden. Van het verdelen van gezamenlijke bezittingen tot het regelen van eventuele financiële verplichtingen:
 

Gezamenlijke lening

Zijn beide partners een lening aangegaan en één van hen betaalt deze lening alleen af? Dan zal hij of zij de ander kunnen aanspreken tot het terugbetalen van de helft van de gezamenlijke lening. 

Het is belangrijk om de financiële aspecten van de relatie zorgvuldig te regelen bij het beëindigen van feitelijk samenwonen. Dit omvat het aflossen van eventuele gezamenlijke schulden en het opstellen van een plan voor het betalen van lopende rekeningen en andere financiële verplichtingen.
 

Gezamenlijke bezittingen

Bij het beëindigen van feitelijk samenwonen moeten gezamenlijke bezittingen worden verdeeld. Dit kan variëren van meubels en apparaten tot eventuele gezamenlijke financiële rekeningen of onroerend goed. Het is raadzaam om een inventarisatie te maken van alle gezamenlijke bezittingen en een eerlijke verdeling te bespreken met jouw partner.
 

Verbouwingen

Verbouwden beide partners samen het huis tijdens het feitelijke samenwonen terwijl slechts één partner eigenaar is?

De partner die geen eigenaar is, zal de gemaakte kosten voor de verbouwing willen recupereren. De eigenaar zal de waarde van de gebruikte materialen en de kosten moeten vergoeden. Eventueel zal ook rekening moeten worden gehouden met de gecreëerde meerwaarde van de woning.

De partner die de vergoeding eist, draagt de bewijslast welke kosten hij/zij heeft gemaakt.

Let wel, gepresteerde werkuren worden niet vergoed, noch facturen betaald door degene die de terugbetaling vraagt, maar op naam van de andere partner staat. Eventueel kan dan wel gesteld worden dat andermans schuld werd betaald.
 

Betalen van andermans schuld

Wanneer één van de samenwonende partners aan een derde de schulden van zijn partner betaalde voor rekening van deze laatste, zal hij/zij het betaalde kunnen terugvorderen van zijn partner mits bewijs.
 

Gezamenlijke woning

De woonstvergoeding blijft verschuldigd door de ‘blijvende’ partner ten voordele van de partner die de woning verliet. Deze laatste toont dit aan met een wijziging van domicilie. De woonstvergoeding is gelijk aan de helft van de huurwaarde van het pand. 

Indien beide partners samen het huis hebben gekocht, zal een woonstvergoeding verschuldigd zijn door de ‘blijvende’ partner. Weliswaar, zal de partner die de woning verliet dit moeten aantonen met een wijziging van domicilie.

Indien het huis door één partner werd gekocht, dan zal de andere partner geen rechten hebben op deze woning en kan hij/zij onmiddellijk na het beëindigen van de feitelijke samenwoning uit het huis worden gezet.

Slechts één van de partners is eigenaar van de woonst

Wanneer slechts één van beide partners eigenaar is van de woning, kan deze de andere partner die geen eigenaar is, uit huis zetten.

 

Juridisch Advies

Feitelijk samenwonen heeft zowel voor- als nadelen. Het is essentieel om goed geïnformeerd te zijn over de juridische implicaties ervan. Een samenlevingscontract kan helpen om de rechten en plichten van beide partners vast te leggen en conflicten te voorkomen. Het is raadzaam om juridisch advies in te winnen bij meester Stijn Braeye, gespecialiseerde advocaat om jouw situatie te bespreken en jouw belangen te beschermen.

T +32 498 70 60 80
braeye@vbadvocaten.be