Erven van een stiefouder

Kinderen gelijk behandelen is niet altijd makkelijk. Zeker in nieuw samengestelde gezinnen is het moeilijk om al de kinderen gelijk te behandelen bij de erfenis van bijvoorbeeld de gemeenschappelijke woning. Wat zijn de mogelijkheden om te erven van een stiefouder?
Auteur
Stijn Braeye
Kernexpertise
Personen- en familierecht
Datum
13.10.2022
Leestijd
4 minuten

Erfrecht nieuw samengesteld gezin  


Het erfrecht werd in 2018 hervormd, rekening houdend met nieuw samengestelde gezinnen.

Problematiek

Erven van de stiefouder of plusouder kan alleen via testament. Kinderen van de andere partner erven dus niet automatisch van de plusouder. Ze hebben dus ook geen voorbehouden erfdeel (de zogenaamde ‘reserve’) zoals de biologische kinderen dat wel hebben. Enkel bloedverwante kinderen worden dus als volwaardige wettelijke erfgenamen beschouwd.

Om de pluskinderen toch een erfdeel te laten bekomen moet men werken via een testament of eventueel via een schenking. Het testament kan natuurlijk op ieder ogenblik nog gewijzigd worden.

Hervorming van het erfrecht voor nieuw samengestelde gezinnen:

Sinds de hervorming van het erfrecht van 1 september 2018 speelt het grotere vrij beschikbare deel een belangrijke rol bij nieuw samengestelde gezinnen. Voortaan kan men vrij beschikken over de helft van de nalatenschap.

Hierdoor wordt het mogelijk om pluskinderen meer te betrekken bij de erfenis. Tot 1 september 2018 waren stief- of pluskinderen geen wettelijke erfgenamen, en al helemaal geen wettelijk beschermde erfgenamen.

Onder het nieuwe erfrecht kunnen plusouders een testament opstellen of schenken, ook als de eigen (biologische) kinderen dat liever anders zien. Een andere mogelijke piste is het opstellen van een erfovereenkomst met de eigen kinderen én de pluskinderen.
 

Lagere tarieven erfbelasting


Stiefkinderen erven in de drie gewesten, net zoals biologische kinderen 'in principe' tegen de laagste erfbelastingtarieven.

In welke gewesten gelden de lage erfbelastingtarieven voor stiefkinderen aan welke voorwaarden?
  • In de drie gewesten, wanneer de plusouder ofwel de echtgenoot of de wettelijk samenwonende partner is
  • In Vlaanderen bij feitelijke samenwoning, wanneer er sprake is van een ononderbroken samenwoning van minstens 1 jaar en een gemeenschappelijke huishouding.
  • Wanneer de eigen ouder overlijdt vóór de plusouder, als bij het overlijden de partnerrelatie nog bestond.
  • In Brussel en Vlaanderen wanneer er sprake is van een ‘zorgrelatie’, wanneer het kind vóór de leeftijd van 21 jaar minstens 3 achtereenvolgende jaren (1 jaar in Brussel) als kind verzorgd geweest is
 

Adoptie voor erfenis


Via een zogenaamde ‘gewone adoptie’ erft een stiefkind van de plusouder, zoals de eigen kinderen een wettelijk recht hebben op het voorbehouden deel. De gewone adoptie gaat minder ver dan de volle adoptie. Anders dan bij de volle adoptie behoudt het kind ook volledig het wettelijk erfrecht met de biologische familie. 

Op die manier zorgt men voor een gelijke behandeling tussen de eigen kinderen en de geadopteerde (stief)kinderen. Zowel op het vlak van de berekening van het voorbehouden deel van de nalatenschap als de erfbelasting. De stiefouder moet daarom niet gehuwd zijn met de biologische ouder. Hou er wel rekening mee dat de adoptie niet eindigt bij het beëindigen van de relatie.

Lees gerust meer over stiefouderadoptie
 

Conclusie


Een adoptie is op zich niet nodig om minder erfbelasting te betalen. Ook stiefkinderen kunnen immers in de laagste belastingcategorie vallen in de drie gewesten. Het is echter wel een manier om de reserve van de eigen kinderen te verminderen ten voordele van de stiefkinderen, waardoor een gelijke verdeling mogelijk is.

Houd er wel rekening mee dat zo’n adoptie niet (zomaar) ongedaan gemaakt kan worden als de relatie eindigt.

Hebt u hierover vragen of wenst u na te gaan of dit in uw geval een oplossing zou kunnen zijn? Contacteer dan meester Stijn Braeye vrijblijvend en beroep op zijn kennis en expertise in familierecht. Contacteer hem rechtstreeks op het nummer 051 25 25 04 of stuur gerust een mailtje naar braeye@vbadvocaten.be.



Terug naar overzicht
Deze website maakt gebruik van cookies om uw gebruikservaring te verbeteren. Door verder te surfen, stemt u in met ons cookie-beleid.   Meer info OK